رفتار والدین با فرزند خود، جایگاه ویژهای در تربیت دارد. باتوجه به حساسیت موضوع و اهمیت آن، مطالبی پیرامون محبت و نقش آن در آینده کودک مطرح می‌شود:

تحقیق و مطالعات دامنهدار روان‌شناسان و جامعهشناسان، نشان داده است که مهر و محبت والدین به فرزندان در رشد و پرورش شخصیت آنان اثر چشمگیری دارد؛ زیرا کودک از همان آغاز زندگی تشنه محبت است و چندان توجهی ندارد که در کاخ زندگی میکند یا در کوخ، لباس و خوراکش مرتب است یا نه، اما بدین موضوع توجه کامل دارد که: دوستش میدارند یا نه؟ این احساس درونی را هیچچیز جز محبت و نوازش والدین تأمین نمیکند؛ سرچشمه اخلاق و شخصیت آینده او همین اظهارمحبتهاست، همین آغوش گرم مادر و نوازشهای صمیمانه پدر است که روح بشر دوستی و علاقه به همنوع را در کودک میدمد و برای اظهار همدردی و کمک به دیگران آماده میسازد. در سایه این محبتهاست که کودک در خود احساس شخصیت میکند و خویش را لایق دوستی میداند، محبت پدر و مادر در جسم و جان کودک اثر میگذارد و در وی ایجاد آرامش میکند. آمار نشان میدهد که هشتاد درصد مادران بهطور غریزی نوزاد را در طرف چپ خود میخوابانند، صدای قلب مادر به نوزاد آرامش بخشیده، او را به خوابی خوش و شیرین فرو میبرد.

کودکی که از نظر محبت احساس کمبود کند مبتلا به بیماری (کمبود محبت) می‌شود و معمولاً ترسو، خجول، ضعیف، بدبین، گوشهگیر، بیعلاقه، پژمرده و حتی مریض بار میآید. کودکانی که بر اثر اختلافات خانوادگی (مانند طلاق) از آغوش گرم مادر و محبت های پدر محروم بوده از شیرخوارگاهی به شیرخوارگاه دیگر و از دایهای به دایه دیگر و یا از خانهای به خانهای دیگر سپرده شدهاند، دچار بیماریهای روانی گشته و معمولاً میل به خودگرایی و دوری از اجتماع دارند. کودک خودگرا، روزها آرام و بیتفاوت در گوشهای مینشیند و قیافهای غمگین و احیاناً لبخندی مصنوعی بر لب دارد و در بیش‌تر آن‌ها احساسات بشری وجود ندارد؛ زیرا آنان طعم شیرین محبت را نچشیدهاند!

درباره تأثیر محبت در رشد قوای جسمانی نیز دانشمندان با بررسی 108 کودک به این نتیجه رسیدهاند که کودکان محروم از محبت پدر و مادر، دیرتر از کودکان عادی به راه میافتند، دیرتر مینشینند، دیرتر میایستند، دیرتر به زبان میآیند و دیرتر جملهسازی میکنند. ثابت شده است که کودکان در سه سال اول زندگی اگر دور از مادر پرورش یابند گرفتار تأخیر در رشد جسمانی، روانی و روحی میشوند و اولین نشانه آن تأخیر در تبسم کردن است، بهطوری که کودکان به طور طبیعی در 2 ماهگی تبسم میکنند و مادر و پدر را مسرور میسازند.

کسانی که به بیماری کمبود محبت مبتلا میشوند، گاهی ممکن است به اعمال جنایت باری دست بزنند. تحقیقات و تجربیات دقیق دانشمندان به خوبی نشان داده که عدهِ بزهکاران، در میان جوانان محروم از محبت مادری، بیش‌تر است.

محبت ها و بوسههای پرمهر پدر و مادر است که به خوبی میتواند نهال عطوفت و مهربانی را از دوران کودکی در قلب فرزندان بکارد و بارور سازد تا در بزرگی چون چراغی بدرخشد و نورافشانی کند و باز بیمهری های پدر و ندانمکاریها و ترک خانه مادر است که کودکان را گرفتار عقدههای روحی و درنتیجه، اجتماعی را دچارمشکل می‌کند.

جامعه بشری اگر خواهان سعادت و رستگاری است چارهای جز این ندارد که برای ترمیم گذشته و حال خود به آیین محبت گرایش پیدا کند تا بتواند فرزندان شایسته خود را با عواطف عالی بشری پرورش دهد و این میسر نخواهد شد مگر آن که والدین به‌ویژه مادران تربیت شده باشند و محیط امن خانه را کانون گرم محبت قرار دهند و اخلاق و عقل را حاکم بر اعمال و افعال خویش سازند.

آیین گران‌سنگ اسلام که بر پایه محبت اوج گرفته و مهرورزی را سر لوحه مکتب خود قرارداده است، دل بیمهر را مرکز شراره های آتش و موجب قهر خدای مهربان و پدر و مادر بی مهر را اهل عذاب وآتش دانسته است. به این داستان خوب دقت کنید: مردی به محضر پیامبر اسلام(ص) شرفیاب شد. ضمن گفت‌وگو با آن حضرت، اظهار داشت: من هرگز فرزندان خود را نبوسیدهام! پیامبراسلام(ص) که دلی لبریز از محبت در سینه داشت، از شنیدن این سخن شگفتانگیز آن‌چنان متأثر شد که پاسخ آن مرد را نداد تا هنگامیکه آن مرد از محضر رسول اکرم(ص) بازمیگشت، پیامبر رحمت درحالیکه آثار شگفتی و اندوه از سیمای مبارکش نمایان بود رو به اصحاب نموده فرمود: این مرد از نظر ما جهنمی است. (وسایل الشیعه، ج3، آداب العشره)

از نظر اسلام، محبت فروغ جاودانه و نسیم روح بخش بهشتی است که از لطف و رحمت الهی سرچشمه گرفته و دلی که کانون محبت باشد گوشهای از بهشت برین است و هرگز حاضر نخواهد شد که با طلاق، بیاعتنایی، گرایش به تجملات و زرق و برق مادی دنیا و معامله با شیطان، آن کانون گرم را از هم بپاشد و بهشت را مفت و ارزان از دست بدهد!

امام صادق(ع) فرمود: فرزندان خود را بسیار ببوسید که در مقابل هر بوسه به درجه ای در بهشت ارتقا مییابید. (وسایل الشیعه، ج3، آداب العشره)

رسول اکرم(ص) بارها فرزندان خویش را میبوسید و آن قدر با آنان تفریح میکرد که مسرور گشته و میخندیدند. بارها دست حسنین(ع) را میگرفت و صورت آن‌‌‌ها را میبوسید و سفارش میکرد که فرزندان خود را گرامیبدارید و نیکو تربیتشان نمایید به کودکان محبت و ترحم نمایید و می‌فرمود هرکس فرزند خود را ببوسد، خدا برای او حسنه ای مینویسد و هرکس آن‌ها را خوشحال و مسرور سازد، خدا او را در قیامت مسرور خواهد ساخت.

دنیا از فقدان چنین تعلیماتی رنج میبرد و تا بشریت به آن گرایش نیابد، روی سعادت را هرگز نخواهد دید!